TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ISI GERI KAZANIMI UYGULAMALARI
Kirlendiği
için direkt kullanılamayan ancak ısıl yönden ciddi bir değer ifade eden atık
sulardan ısı geri kazanımı uygulaması, kendini hızla amorti eden yatırımlardan
biridir.
Özellikle tekstil sektöründeki zorlu rekabet ortamında başarılı olabilmenin
yolu maliyetleri düşürmekten geçmektedir. Tekstil fabrikalarında prosesten
çıkan sıcak atık su ciddi bir tasarruf kaynağıdır. Makinalardan tahliye
edilen soğuk kirli suyun ayrı bir kanalla direkt deşarja gönderilmesi ; sıcak
kirli suyun ise ısı geri kazanımı sisteminde değerlendirilmesi ,yatırım maliyetleri
düşük ,son derece karlı bir yatırımdır. Böylece örneğin 15 °C deki
25 -50 m3/h soğuk temiz su , 45-55 °C ye kadar ısıtılabilir. Ortalama yıllık
(fabrikanın kapasitesi ve alt yapısına bağlı olarak) tasarruf miktarı 300,000-600,000
DM olabilmektedir. Yatırımın geri kazanılma süresi 3-5 aydır.
Atık
su,bir dizi basit filtreleme işleminden sonra, bir pompa yardımı ile
geniş plaka aralıklı ,serbest akışlı plakalı ısı değiştiricinin ( plakalı
eşanjör ) ısıtan akışkan devresine sevk edilir. Isıtıcının ısıtılan akışkan
devresine gönderilen soğuk temiz su ,atık suyun enerjisi alarak ,atık suyun
başlangıçtaki sıcaklığına yakın (6-7 °C) bir değere kadar ısıtılmış olur.
Çevre sıcaklığına yakın bir değere kadar soğutulan atık su arıtma tesisine
gönderilir. Böylece deşarja akıtılan ısı enerjisi (dolayısıyla para) etkin
ve ucuz bir şekilde geri kazanılmış olur.
ISI
GERİ KAZANIM PROJESİNİN (Örnek) FİZİBİLİTESİ
-Fuel oil kullanımına göre |
|||
Örnek
1
|
Örnek
2
|
Örnek
3
|
Atık su debisi |
m³/saat
|
50
|
30
|
20
|
Atık su ısıtıcı giriş sıcaklığı |
°C
|
55
|
60
|
60
|
Atık su ısıtıcı çıkış sıcaklığı |
°C
|
25
|
25
|
25
|
Temiz su ısıtıcı giriş sıcaklığı |
°C
|
18
|
18
|
18
|
Temiz su ısıtıcı çıkış sıcaklığı |
°C
|
48
|
53
|
53
|
Temiz su debisi |
m³/saat
|
50
|
30
|
20
|
Geri kazanılan ısı |
Kcal/saat
|
1,500,000
|
1,050,000
|
700,000
|
Fuel oil No 6 alt ısı değeri |
Kcal/kg
|
9,600
|
9,600
|
9,600
|
Feel oil No 6 fiyatı |
TL/kg
|
121,287
|
121,287
|
121,287
|
Kazanılan
enerjinin Fuel oil karşılığı (verim %82 alındı) |
Kg/saat
|
191
|
133
|
89
|
Bir günlük kazanılan Fuel oil |
Kg
|
4,573
|
3,201
|
2,134
|
Bir günlük kazancın parasal karşılığı TL |
Milyon
TL/Gün
|
555
|
388
|
259
|
Bir günlük kazancın parasal karşılığı DM |
DM/Gün
|
1,733
|
1,213
|
809
|
Bir yıllık kazanç(yılda 300 gün kabul edildi) |
DM/Yıl
|
520,000
|
364,000
|
242,666
|
Yıllık elektrik enerjisi sarfiyatı |
kWh
|
216,000
|
158,400
|
108,000
|
Elektrik birim fiyatı (sanayi) |
TL/kWh
|
51,071
|
51,072
|
51,072
|
Yıllık elektrik enerjisi sarfı karşılığı TL |
Milyon
TL/Yıl
|
11,031
|
8,090
|
5,516
|
Yıllık elektrik enerjisi sarfı karşılığı DM |
DM/Yıl
|
34,473
|
25,281
|
17,237
|
Bakım onarım ve diğer giderler |
DM/Yıl
|
8,000
|
7,000
|
6,000
|
Geri kazanımdan elde edilen net kazanç |
DM/Yıl
|
477,527
|
331,719
|
219,430
|
2 adet pompa çalışacaktır |
Kw
|
15
|
11
|
7.5
|
1 DM
= 320,000 TL alınmıştır.
Temiz suyla kirli suyun karışma riski, eşanjörün yapısı gereği mevcut değildir.
Sistemi son derece basit şekilde otomotize etmek mümkündür. Fazladan personel
bulundurmak gerekmemektedir. Sistem otomatik olarak devreye girmekte. gerekli
işlemler otomatik olarak gerçekleşmektedir. Maksimum ısı kazanımı minimum
işletme masrafı ile temin edilebilmektedir.
Sistemde, geniş plaka aralıklı - serbest akışlı arasta
firmasının Gea Ecoflex ısıtıcıları kullanılmaktadır Plakalı eşenjörün
sıvı ile temas eden tüm metalik yüzeyleri AISI 316 kalite paslanmaz çelikten
imal edilmiştir. Uzun bir süre ihtiyaç duyulmayacak olmakla beraber ,her türlü
yedek malzemenin temini stoklarımızdan derhal yapılabilmektedir.
Isıtıcının içerisine atık suyla ,özellikle topaklanma eğilimi yüksek malzemelerin
girişi kademeli basit filtre sistemleri ile engellemelidir. Buna rağmen sistem
otomatik olarak yürütülen bir programla ters yıkama işlemine
tabi tutulmakta ve tıkanmalar dolayası ile olabilecek kapasite düşümleri engellenmektedir.
Seçilen eşanjörler hem ekonomik, hemde Tekstil ısı geri kazammına mükemmel
uyum sağlamaktadır. Onlarca arasta Gea Ecoflex
eşanjörleri sektörde başarıyla kullanılmaktadır.
Atık su deposu veya havuzundaki suyun seviyesi belirli bir seviyenin altına
indiğinde elektrik tasarrıufu amacıyla atık su pompası otomatik olarak
durmakta,belirlenen seviyeye geldiğinde ise tekrar otomatik olarak çalışmaktadır.
Temiz su devresi ise ısıtıcıdan geçtikten sonra direkt sıcak su deposuna yönlendirilmekte,seviyenin
belirlenen düzeyde kontrolü mümkün olabilmektedir. Sıcak su deposundan
alınan sıcak su hidrofor gurubu ile dağılıma gönderilmektedir.
Arasta firması; yukarıda ana hatları ile tanıtılan ısı geri kazanım
uygulamalarını fabrikanızın özelliklerine uygun olarak projelendirmekte ve
5-6 hafta içerisinde anahtar teslimi taahhütleri gerçekleştirmektedir.
Saygılarımızla.....